چرا برخی از صداها آزاردهندهاند؟ (در حضور و عدم حضور کمشنوایی)
آیا میخواهید میزان حساسیت گوشهایتان در برابر صداها را کاهش دهید؟ در این مقاله روش این کار را فرا خواهید گرفت!اگر کسی حالت چندشی که با شنیدن صدای کشیده شدن ناخن بر روی تخته سیاه به آدم دست میدهد را تجربه کرده باشد، بیتردید درک میکند که برخی از صداها تا چه اندازه میتوانند ناخوشایند باشند. البته برخی از افراد نسبت به سایرین در برابر انواع صداها حساستر هستند. اکثر افراد نسبت به صداهای بیش از حد بلند یا بسیار گوشخراش واکنشی منفی از خود نشان میدهند، اما بعضی از مردم حتی توان تحمل صداهای عادی و روزمره را هم ندارند.
افراد ، فارغ از اینکه به کمشنوایی مبتلا هستند یا نه، میتوانند دچار حساسیت شنوایی باشند. اما بههرحال این پدیده در افرادی که به انواع خاصی از کمشنوایی، مانند کمشنوایی حسی – عصبی یا کمشنوایی ناشی از سن، مبتلا هستند بیشتر مشاهده میشود.
شناسایی انواع مختلف حساسیت شنوایی، در مقابله با آثار ناخوشایند صداهای آزاردهنده، از اهمیت بالایی برخوردار است. با شناسایی دلیل حساسیت بالای گوشهایتان، میتوانید گامهایی مؤثر در جهت حل مسئله و بهبود تجربهی شنوایی خود بردارید.
انواع مختلف حساسیت شنوایی
صداهای بلندافرادی که از شنوایی عادی برخوردارند معمولا با شنیدن صداهای بسیار بلند آزرده میشوند. صداهایی که در بازهی فرکانسی ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ هرتز قرار دارند معمولا به دشواری شنیده میشوند. دو دلیل برای این مسئله وجود دارد. اول، شنوایی ما در مواجه با صداهای بلند آسیب میبیند. در واقع هر صدایی که شدتی بیشتر از ۸۵ دسیبل داشته باشد میتواند باعث ایجاد کمشنوایی شود. از آنجا که صداهای بلند به عصبها، مجراها و سلولهای مویی درون گوش آسیب میزنند، ناخوشایند بودن این صداها منطقی بهنظر میرسد. این صداها با ایجاد احساس ناراحتی در ما، باعث میشوند که با خارج شدن از محیط یا کاهش حجم صدا، از شنوایی خود در برابر صداهای بلند محافظت کنیم.
دوم، نتایج تحقیقات حاکی از آن است که مغز ما انسانها نسبت به صداهای بسیار بلند، مشخصا صداهایی که در بازهی فرکانسی ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ هرتز قرار دارند، واکنشی متفاوت نشان میدهد. اگرچه دلیل این پدیده هنوز بهطور کامل مشخص نیست، مطالعات انجام شده با استفاده از تصویربرداری از مغز انساس نشان میدهد که بخشی خاص از مغز، یعنی هستهی آمیگدال، با شنیدن این نوع از صداها فعال میشود. این واقعیت که هستهی آمیگدال مسئول واکنشهای احساسی ما است، میتواند دلیل اینکه ما در مواجه با این صداهای بلند دچار احساس ناراحتی، ترس یا وحشت میشویم را توضیح دهد.
اختلال پُرشنوایی
افرادی که از شنوایی عادی برخوردار هستند میتوانند صداهایی در حد ۸۵ تا ۹۵ دسیبل را هم، بدون آنکه دچار حساسیت شوند، تحمل کنند. اما در صورتی که فرد به اختلال پرشنوایی مبتلا باشد، توانایی او برای تحمل صدا کاهش پیدا میکند. در حقیقت سطح ناراحتی ناشی از بلندی صدا (LDL) در آنها بسیار از میزان میانگین پایینتر است. خوشبختانه میتوان اختلال پرشنوایی را با استفاده از سمعک درمان کرد. سمعکهایی که نویز صورتی تولید میکنند بهصورت نوعی دستگاه پوششی عمل میکنند و میزان اثرگذاری صداهای روزمره و صداهای پسزمینه را کاهش میدهند. سمعکهایی که با دقت برنامهریزی شدهاند میتوانند، با تولید نویز صورتی، عوارض اختلال پرشنوایی را به میزان چشمگیری کاهش دهند.اختلال رکروتمان
این نوع از حساسیت به صدا عمدتا در افراد مبتلا به کمشنوایی بروز پیدا میکند. کاهش قدرت شنوایی معمولا در اثر آسیبدیدگی عصبها، مجراها و سلولهای مویی بهوجود میآید. صداها و فرکانسهایی که فرد قادر به شنیدن آنها نیست وابسته به نوع و شدت این آسیبدیدگی هستند.اگر فرد مبتلا به کمشنوایی در معرض صداهایی با بلندی و فرکانسی خاص قرار بگیرد، توان شنیدن این صداها را نخواهد داشت. اما اگر این صداها بلندتر شوند، فرکانس یا زیر و بمی آنها تغییر خواهد کرد و فرد میتواند آنها را بشنود. به این ترتیب فرد به یکباره در معرض صدا قرار میگیرد و این میتواند دلیل گلایهی افراد مبتلا به کمشنوایی از حساسیت بالا نسبت به صداها باشد. با بلندتر شدن صدا، سلولهای مویی مجاور سلولهای آسیبدیده بهکار گرفته میشوند که به این پدیده اصطلاحا «رکروتمان» گفته میشود. اگر این سلولها سالم باشند، وضعیت شنوایی فرد برای این فرکانس و زیر و بمی مشخص حالت عادی خواهد داشت. مثلا ممکن است نتوانید صدای تلویزیون را در سطح ۳۰ تا ۴۵ بشنوید، اما به محض اینکه به صدا به سطح ۴۶ میرسد با صدایی بیش از حد بلند مواجه میشوید. دلیل این اتفاق این است که سطح صدای ۳۰ تا ۴۵ معمولا توسط سلولها مویی دریافت میشود که حالا آسیب دیدهاند؛ اما در سطح ۴۶ سلولهای مویی مجاور هم بهکار گرفته میشوند. وقتی که این سلولهای تازه بهکارگرفتهشده دچار کمشنوایی نشده باشند، ناگهان صدای تلویزیون را در سطح ۴۶ میشنوید که بهقدری بلند است که شنیدن آن برایتان آزاردهنده خواهد بود.
استفاده از سمعک این نوع حساسیت را تا حد زیادی بهبود میبخشد. با بهرهگیری از سمعک عملکرد شنوایی فرد بهقدری بهبود مییابد که دیگر دچار وقفهای ناگهانی میان نشنیدن و شنیدن صدای بسیار بلند نخواهد شد. بهعلاوه، استفاده از سمعکی که نویز صورتی تولید میکند روشی مفید برای درمان حساسیت شنوایی مرتبط با کمشنوایی است.
اختلال بیشحساسیت شنوایی
برخی افراد صرفا با حساسیتی بیش از اندازه نسبت به برخی صداها متولد میشوند. معمولا افراد فقط نسبت به صداهایی بیشحساس هستند که فرکانس آنها از حدی خاص بالاتر باشد؛ هرچند که این موضوع در افراد مختلف متفاوت است. بسته به شدت بیشحساسیت، حتی صداهای روزمره و پسزمینه هم میتوانند بسیار عذابآور باشند. افراد مبتلا به اوتیسم هم گاهی دچار بیشحساسیت شنوایی میشوند، هرچند که این اختلال میتواند به تنهایی هم رخ دهد. با استفاده از درمان یکپارچهی شنوایی میتوان از شدت بیشحساسیت کاست و به فرد مبتلا این امکان را داد که صداها را بدون بروز هرگونه واکنش منفی تحمل کند.اختلال صدابیزاری
افراد مبتلا به اختلال صدابیزاری بهشدت از صدا بیزار هستند. بر خلاف سایر حساسیتهای شنوایی، صدابیزاری محدود به صداهای بلند یا زیر نیست. در واقع معمولا این صداهای نرم هستند که باعث ایجاد صدابیزاری در افراد میشوند. اگرچه از صدادرمانی برای درمان اختلال صدابیزاری استفاده میشود، برخی از افراد با استفاده از دستگاههای پوششی و نویز سفید میتوانند بهطرز مؤثرتری با صداها مواجه شوند.درمان حساسیت نسبت به صداها
همانطور که مشاهده کردید، دلایل متعددی برای ایجاد حساسیت شنوایی وجود دارد. برای اینکه از درمان مناسب حساسیت خود اطمینان حاصل کنید، بایستی از افراد حرفهای متخصص در زمینهی مراقبتهای شنوایی کمک بگیرید. مثلا با مشورت با یک متخصص شنواییسنجی میتوانید وضعیت شنوایی خود را بهصورت جامع مورد معاینه قرار دهید و علت اصلی بروز حساسیت شنوایی را شناسایی کنید.برای نمونه اگر علت بروز کمشنوایی قرار گرفتن در معرض صداهای بلند بوده باشد، همین امر میتواند دلیل افزایش حساسیت نسبت به صدا هم باشد. اگرچه کمشنوایی غیرقابل درمان است، میتوانید با استفاده از ابزار محافظت از شنوایی، از عملکرد شنوایی خود مراقبت کنید. اگر دچار کمشنوایی دائمی شدهاید، با استفاده از سمعک میتوانید میزان حساسیت خود نسبت به صداها را کاهش دهید و عملکرد شنوایی خود را بهبود ببخشید.
این اطلاعات به شما کمک میکنند تا به فرایند درمانی مناسب دسترسی پیدا کنید. فارغ از اینکه به چه علت دچار افزایش حساسیت به صدا شدهاید، متخصص شنوایی میتواند وضعیت شنوایی شما را ارتقاء ببخشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر یا درخواست کمک، همین حالا با متخصصین شنوایی شناس تماس بگیرید و یا همین امروز در خبرنامهی ما ثبت نام کنید
